ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) 2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಚಲಾವಣೆಯಿಂದ ಹಿಂಪಡೆದಿದೆ.
2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಈಗ ಅವುಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಿಂದ ಇತರ ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟುಗಳಿಗೆ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಅಥವಾ ಅದನ್ನು ತಮ್ಮ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗಳಿಗೆ ಜಮಾ ಮಾಡಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ನೀವು ಒಂದೇ ವಹಿವಾಟಿನಲ್ಲಿ ರೂ 50,000 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಠೇವಣಿ ಮಾಡಿದರೆ, ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ ನಿಮ್ಮ ಪ್ಯಾನ್ ಅನ್ನು ನೀವು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಬೇಕು.
ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ನಿಯಮಗಳ 114B ನಿಯಮವು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಥವಾ ಪೋಸ್ಟ್ ಆಫೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ನಗದು ಠೇವಣಿಯು ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ 50,000 ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿದರೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಅವನ/ಅವಳ PAN ಅನ್ನು ನಮೂದಿಸುವುದನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ಠೇವಣಿ ಮಾಡಿದ ಮೊತ್ತವು ರೂ 50,000 ಮೀರದಿದ್ದರೆ ಪ್ಯಾನ್ ಅನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವುದು ಕಡ್ಡಾಯವಲ್ಲ.
ಇದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆ ಇಲ್ಲಿದೆ. ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗೆ 2000 ರೂಪಾಯಿಗಳ ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿ 30,000 ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಠೇವಣಿ ಮಾಡುತ್ತೀರಿ ಎಂದು ಭಾವಿಸೋಣ. ಮತ್ತು 15 ದಿನಗಳ ನಂತರ, ನೀವು ಅದೇ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗೆ 2000 ರೂ. ಒಂದು ದಿನದ ಒಂದೇ ವಹಿವಾಟು ರೂ 50,000 ದಾಟುವುದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ, ರೂ 2000 ನೋಟುಗಳ ನಗದು ಠೇವಣಿ ಮಾಡುವಾಗ ನೀವು ಪ್ಯಾನ್ ಅನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ನೀವು ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ರೂ 70,000 (ರೂ 30,000 + ರೂ 40,000) ಒಂದೇ ನಗದು ಠೇವಣಿ ಮಾಡಿದ್ದರೆ, ನಗದು ಠೇವಣಿ ಮಾಡುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ಪ್ಯಾನ್ ಅನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ನಮೂದಿಸಲು ಬ್ಯಾಂಕ್ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಕೇಳುತ್ತದೆ.
ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ನಗದು ಠೇವಣಿ ಅಥವಾ ಹಿಂಪಡೆಯುವಿಕೆಯು 20 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿದರೆ ಪ್ಯಾನ್ ಅಥವಾ ಆಧಾರ್ ಅನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವುದನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಿದೆ. ಅಧಿಸೂಚನೆಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಯ ನೇರ ತೆರಿಗೆಗಳ ಮಂಡಳಿ (CBDT) ಮೇ 10, 2022 ರಂದು ಹೊರಡಿಸಿತು ಮತ್ತು ಹೊಸ ನಿಯಮಗಳು ಮೇ 26, 2022 ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದವು.
ಠೇವಣಿ ಮಾಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ 2,000 ರೂ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಆಯ್ಕೆಯೂ ಇದೆ. ಆದರೆ, ಆರ್ ಬಿಐ ನೋಟುಗಳ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಮಿತಿ ಹಾಕಿದೆ. ಆರ್‌ಬಿಐ ಅಧಿಸೂಚನೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಒಂದು ಬಾರಿಗೆ ಗರಿಷ್ಠ 10 ನೋಟುಗಳು ಅಥವಾ 20,000 ರೂ. ಮೇ 22, 2023 ರಂದು ಮಾಧ್ಯಮ ಸಂವಾದದಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಬಿಐ ಗವರ್ನರ್, 2,000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳ ವಿನಿಮಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಠೇವಣಿಗಳ ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಮಿತಿಯಿಲ್ಲ. ಠೇವಣಿಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ KYC ನಿಯಮಗಳು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತವೆ.
2000 ರೂ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಠೇವಣಿ ಮಾಡಲು ಅಥವಾ ಬದಲಾಯಿಸಲು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 30, 2023 ಕೊನೆಯ ದಿನಾಂಕವಾಗಿದೆ. ಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ತನ್ನ ಕ್ಲೀನ್ ಮನಿ ಪಾಲಿಸಿಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಚಲಾವಣೆಯಿಂದ 2000 ರೂ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು 2000 ರೂ ನೋಟು ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಟೆಂಡರ್ ಆಗಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. .